سنجش مؤلفه های فرهنگ شهروندی(مطالعه موردی: شهروندان شهر قاین)
محمدحسن شربتیان
چکیده:
رشد و توسعه پایدار یک جامعه در گرو رعایت فرهنگ شهروندی است. مدیریت شهری كه به سمت برنامه هاي شهروند محوري گام بر می دارد؛ مولفه هايي همچون مشارکت شهري،مسئوليت پذيري و قانون مند بودن شهروندان در آن حوزه می تواند نقش بسزايي در توسعه شهري داشته باشد .هدف این
نوشتار سنجش مولفه های فرهنگ شهروندی در بین شهروندان است.در این نوع تحقیق پیمایشی( توصیفی –همبستگی) ، شهروندان 15 تا 64 ساله شهر قاین مورد مطالعه قرار گرفته‌اند؛که حجم نمونه 380 نفر بر اساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای پاسخگویان انتخاب شده است.مقدار روایی سؤالات پرسشنامه برابر با 78/0 به دست آمده است.نتایج تحقیق بیانگر این است که شاخص هاي فرهنگ شهروندي(مسئولیت پذیری، مشارکت جویی و قانون مداری)در بین شهروندان متوسط رو به پایین است و بین این مؤلفه ها مسئولیت پذیری نسبت به دو بعد دیگر تاثیر بیشتری
بر فرهنگ شهروندی دارد.از سویی دیگر یافته ها نشان داد بین شاخص هاي فرهنگ شهروندی رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد.همچنین مقایسه میانگین فرهنگ شهروندی برحسب متغیرهای زمینه ای تفاوت معناداري ندارد،اما برحسب تحصیلات تفاوت بین مولفه های معنادار است؛بنابراین می توان گفت با افزایش میزان تحصیلات و آگاهی در بین شهروندان با کمک نهادهای اجتماعي،آموزشي وهمياري شهرداري و شوراي اسلامي شهر، سازمان های مردم نهاد و…می توان شاخص های فرهنگ شهروندی را در بین شهروندان تقویت کرد.
واژگان كليدي: فرهنگ شهروندي، قانون مداری، قاين، مسئولیت پذیری، مشارکت پذیری،
روش شناسی تحلیل گفتمان( به مثابه روشی مناسب برایمطالعه پدیده‌‌های فرهنگی)
حسینعلی قجری
چکیده:
با توجه به انتقادات وارده به رویکردهای پوزیتیویستی درتحقیقات اجتماعی و استقبال روزافزون به روش‌های کیفی و به طور خاص تحلیل گفتمان و فقدان آثار کافی در خصوص روش شناسی تحلیل گفتمان به عنوان روشی مناسب جهت بررسی موضوعات اندیشه‌‌ای و فرهنگی؛ این مقال بر این است تا عناصر و فرایند انجام یک مطالعه به روش تحلیل گفتمان به مثابه روشی مناسب برای مطالعات فرهنگی را بررسی کند. برای دستیابی به این هدف، مقاله
حاضر با روش کتابخانه‌ای و استنتاجی به بررسی چیستی تحلیل گفتمان و اصول و فرایند روش شناختی آن می‌پردازد بر اساس یافته های این مقاله، تحلیل گفتمان صرفاً یک روش تحقیق نیست بلکه یک کلیت روش‌شناختی و تئوریک است که دارای دو گرایش متن محور و نظریه محور می‌باشد. این روش مناسب برای بررسی ابعاد معنایی تمام پدیده‌‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. تحلیل گفتمان، توان پاسخگویی به سؤال‌هایی از جنس چیستی، چرایی و چگونگی را دارد. بر حسب موضوع تحقیق و نوع داده‌های مورد نیاز می‌توان از: مشاهده مشارکتی، گروههای متمرکز، روش اسنادي و کتابخانه‌‌‌‌‌اي،
مصاحبه و حتی پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده نمود. منطق نمونه‌گيري در تحلیل گفتمان مستلزم نمونه‌گيري از موارد برجسته و افراد شاخص يا مستلزم نمونه‌گيري نظري يا مبتني بر هدف است. تجزیه و تحلیل دادهها بصورت کیفی است و در دو نوع گفتمان متن محور و نظریه محور بر اساسا چهارچوب نظری متفاوت است. برای ارزیابی کیفیت و اعتبار تحقیق از روش‌های مختلفی مثل مثلث سازی، جامعیت، شفافیت، اشباع و بازنمایی
تجربه مشارکان استفاده می شود.
کلید واژه‌ها: گفتمان، تحلیل گفتمان، روش شناسی، متن محور، زبان محور، کیفیت تحقیق
تحلیل مطالعه جامعه شناسی رابطۀ سرمایهاجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی دانشجویان (بررسی میدانی دانشجویان دانشگاه پیام نور ساری)
شهرام ملانیا جلودار
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه پیام نور ساری انجام شده است. چارچوب نظری که در این پژوهش مورد استفاده واقع شده است بصورت ترکیبی بوده است، برای متغیر وابسته تحقیق از نظریات کییز و برای تحلیل ارتباط متغیر مستقل با متغیر وابسته از نظریات: ؛کییز، فوکویاما، پاتنام، کلمن و بوردیو استفاده شده است . این پژوهش مطالعه‌ای توصیفی– تحلیلی از نوع مقطعی است، مطالعه بصورت پیمایشی بوده جامعه آماری تحقیق را حدود2850 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور ساری تشکیل می‌‌دهند. که بر اساس فرمول کوکران 291 نفر به عنوان نمونه مشخص و با نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه(قسمت
متغیر وابسته استاندارد و قسمت متغیر مستقل محققساخته)است. پایایی تحقیق مطلوب بوده (بالای 0.7) و دادهها با نرمافزار SPSSورژن26 انجام شده است. یافته های تحقیق نشان دادند که هر سه مؤلفهی سرمایه اجتماعی خانواده دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز ساری با سلامت اجتماعی آنها رابطه معناداری وجود دارد. نتایج یافته‌های مدل رگرسیونی نشان داد که مؤلفههای اعتماد اجتماعی خانواده، انسجام اجتماعی خانواده و مشارکت اجتماعی خانواده به ترتیب بیشترین تاثیر را بر سلامت اجتماعی آنها داشتند. دو مؤلفه ی اعتماد و انسجام اجتماعی خانواده توانسته‌اند 38 درصد از تغییرات مربوط به متغیر وابسته این تحقیق را تبیین نمایند.
واژه‌های کلیدی: سرمایه اجتماعی خانواده، سلامت اجتماعی دانشجویان
بررسی جامعه شناختی تأثیر فیلمها و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV بر سبک زندگی خانوادههای ساکن در شهرستان نورآباد ممسنی
شهرام باسیتی
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی جامعه شناختی تأثیر فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV برسبک زندگی خانواده‌ها است. روش تحقیق پیمایش و جامعه آماری شامل کلیه خانوادههای شهرستان نورآباد ممسنی می‌باشد، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 372 نفر محاسبه گردید و روش نمونه گیری
به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی می‌باشد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بود، روایی پرسشنامه از طریق روایی صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محرز گردید. دادهها ازطریق نرم افزار SPSSتجزیه وتحلیل شده‌اند.یافته‌ها حاکی از آن بود که؛ میزان تماشای فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV در بین خانوادههای شهرستان نورآباد ممسنی متوسط رو به بالاست. در حالی که 69.4 درصد از جمعیت نمونه مورد بررسی از سبک
زندگی سنتی- مدرن برخوردار هستند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین تماشای فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV و سبک زندگی خانواده رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بین تماشای فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV و بعد اجتماعی، فرهنگی و طایفهگرایی سبک زندگی خانواده رابطه منفی و معناداری وجود دارد. در حالی که بین تماشای فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV و بعد اقتصادی سبک زندگی خانواده رابطه
معناداری وجود ندارد. نتایج نشان داده است که تماشای فیلم و سریالهای ماهوارهای شبکه GEM TV با بعد اجتماعی سبک زندگی خانواده بیشترین همبستگی را داشته است.
کلمات کلیدی: فیلم و سریالهای ماهوارهای، شبکه GEM TV، سبک زندگی خانواده
عوامل اجتماعی مؤثربر روابط دموکراتیک در خانواده(مورد مطالعه: زنان متأهل شهر اندیمشک)
اسحقارجمند سیاهپوش، محمد علی محمدی قره قانی، فهیمه نظری
چکیده:
هدف از این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر روابط دموکراتیک در خانواده در بین زنان متأهل شهر اندیمشک است. روش پژوهش، پيمايشي و واحد تحليل فرد پاسخگو و سطح تحليل، خرد است. شیوه نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است و حجم نمونه طبق فرمول كوكران 375 نفر می‌باشد. ابزار گردآوري دادهها، پرسشنامه محقق ساخته و تجزيه و تحليل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان
روابط دموکراتیک در خانواده در پاسخگویان در حد نسبتاً پایینی است و میزان محسوسیاز نابرابری نیز وجود دارد. بین متغیرهای میزان دینداری، میزان تحصیلاتو جامعه پذیری جنسیتی با میزان روابط دموکراتیک رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد که 1/58 درصد از تغییرات میزان روابط دموکراتیک به متغیرهای مستقل مربوط میشود و متغیرهای میزان دینداری و میزان تحصیلات زن تأثیر بیشتری در میزان روابط دموکراتیک دارند. متغیر میزان دینداری بیشترین و متغیر کلیشه‌های جنسیتی کمترین اثر را بر میزان روابط دموکراتیک در خانواده داشته است. هرچه میزان دینداری و جامعه‌پذیری جنسیتی بیشتر باشد، باعث افزایش روابط دموکراتیک و برابری بیشتر قدرت تصمیم‌گیری در درون خانواده در ابعاد خانوادگی و اجتماعی میشود.
